Anziliye (Zela - Zile), Tokat ilinin Zile ilçesinde yer alan bir antik kenttir. Tarihçi Strabon'a göre (M.Ö. 64 - M.S. 20) Anziliye (Zela) Asur Krallığı'nın başkenti Ninova'nın melikesi meşhure Semiramis tarafından kurulmuştur. Kentin ortasında yer alan tepe ise bu dönemde elle yapılmıştır. M.Ö. 420 yılında İran Şahı Erdeşin Zile ve dolaylarını ele geçirmiştir. Bu dönemde Aryo Marzani aile burayı yönetmiştir. Büyük İskender'in İran hükümdarı Dârâ'yı yenmesi üzerine Zile Pontus kralı III. Mitridates'in hakimiyetine geçmiştir. Mirtidates'in Romalı Cneius Magnus Popeius'a yenilmesi üzerine Zile, Roma İmparatorluğu'na bağlanmıştır. Daha sonraki tarihlerde Pontus Kralı Pharnakes Zile ve çevresini geri alır. Roma İmparatoru Sezar ile Pharnakes arasında geçen bir savaş neticesinde Zile tekrar Roma'ya bağlanır. Bu savaş sonucunda Sezar şu meşhur sözü söyler: "Veni, vidi, vici." (Latince venire, videre, vincere fiilerinin birinci tekil şahıs geçmiş zaman hali: Türkçe:" Geldim, gördüm, yendim.") Bu sözün Zile'de söylendiği konusunda bütün tarihçiler hemfikirdir. Sezar bu sözü, Pompei'de bir kaleye de yazdırır. Ancak Pompei'de bu sözün yazılı olduğu kitabenin orijinal örneği olmadığı, orijinal örneğin kaybolduğu belirtilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder